•Monday, September 21, 2009
ဂ်ာမနီ
ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံသည္ ဥေရာပတိုက္အလယ္ပိုင္းတြင္ ရွိေသာႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ၃၅၇၀၂၁ စတုရန္း ကီလိုမီတာရွိသည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေပါင္း ကိုးႏိုင္ငံရွိၿပီး ၎တို႔မွာ ၾသစႀတီးယား၊ဘယ္လ္ဂ်ီယန္၊ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ၊ ဒိန္းမတ္၊ ျပင္သစ္၊ လူဇင္ဘတ္၊ နယ္သာလန္၊ ပိုလန္ ႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ျပည္နယ္ေပါင္း ၁၆ ခုျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျဖစ္၍ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဘာလင္ ျဖစ္သည္။ မိုးေလ၀သအေျခအေနမွာ မၾကာခဏေျပာင္းလဲေလ့ရွိၿပီး အဓိကအားျဖင့္ အေနာက္ေလမ်ား တိုက္ခိုက္သည့္ မွ်တေသာ သမုဒၵရာပိုင္း ရာသီဥတုျဖစ္သည္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွစ၍ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါလီမန္ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုစီတြင္ ကိုယ္ပိုင္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ပါလီမန္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႔တို႔ရွိသည္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ႏိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆုံးအာဏာကို ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးသည္။ ဘြန္းဒတ္စ္ရတ္ေခၚ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ တဆင့္ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ကိုယ္စားၿပဳၿပီး ျပည္ေထာင္စုဥပေဒ ျပဳအဖြဲ႔တြင္ပါ၀င္သည္။ ပါတီစုံစနစ္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ၿပီး ပါတီတုိင္းတြင္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲမူ႔တြင္ပါ၀င္ခြင့္ရွိသည္။
ရုံးသုံးဘာသာစကား အျဖစ္ဂ်ာမန္ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳသည္။ ဥေရာပသမဂၢ ၀င္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း မၾကာခဏသုံးႏႈန္း ေျပာဆိုေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ လက္ရွိလူဦးေရမွာ ၈၂.၃ သန္းေနထိုင္ၿပီး တစ္စတုရန္းကီလိုမီတာတြင္ ပ်ဥ္းမွ်လူဦးေရ ၂၃၁ ဦးေနထိုင္ေသာေၾကာင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူဦးေရ သိပ္သည္းမူ႔အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံလည္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ပ်ဥ္းမွ်သက္တမ္း မွာ ၇၆ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ၈၁ ႏွစ္ျဖစ္သည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ၅၃ သန္းနီးပါးရွိ၍ မြတ္စလင္ ၃.၃ သန္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ ၂၃၀၀၀၀၊ ဂ်ဴးဘာသာ၀င္ ၁၀၀၀၀၀ ႏွင့္ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္ ၉၀၀၀၀ အသီးသီးေနထိုင္ၾကသည္။ လူဦးေရ၏ ၈၈% မွာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔၏ တိုးခ်ဲ႔ဧရိယာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။
ဂ်ာမနီသည္ လက္ရွိ ဥေရာပသမဂၢတြင္ စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးမားဆုံးျဖစ္ၿပီး၊ ကမ ၻာေပၚတြင္ စီးပြားေရးအရ တတိယအင္အား အႀကီးမားဆုံးႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္းျပည္တြင္း အသားတင္ထုတ္လုပ္မူ႔တန္ဖုိးမွာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္စာရင္းအရ ၂၂၁၆ ဘီလ်ံ ရွိသည္။ကမ ၻာ့ ထိပ္တန္းကုန္တင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ျပည္ပတင္ပို႔သည့္ ကုန္ပစၥည္းတန္ဖိုးစုစုေပါင္းမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ယူရို ၉၆၉ ဘီလ်ံထိရွိလာခဲ့သည္ ။ အဓိက ကုန္သြယ္ဘက္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ျပင္သစ္၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ ႏွင့္ အီတလီႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အဓိကစီးပြားေရး က႑မ်ားမွာ ေမာ္ေတာ္ကားထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စက္မူ႔လုပ္ငန္း၊ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စံညႊန္းကိုက္အင္ဂ်င္နီယာ လုပ္ငန္း၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာနည္းပညာ၊ မ်က္မွန္ပစၥည္းမ်ား၊ ေဆးကုသမူ႔နည္းပညာ၊ ဇီ၀နည္းပညာႏွင့္ မ်ဳိးရိုးဗီဇသုေတသနပညာ၊ နာႏိုနည္းပညာ၊ ေလေၾကာင္းႏွင့္ အကာသပညာေထာက္ပံ့ေရးလုပ္ငန္းမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
from ျမန္မာဝီကီကပါ
ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံသည္ ဥေရာပတိုက္အလယ္ပိုင္းတြင္ ရွိေသာႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ၃၅၇၀၂၁ စတုရန္း ကီလိုမီတာရွိသည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေပါင္း ကိုးႏိုင္ငံရွိၿပီး ၎တို႔မွာ ၾသစႀတီးယား၊ဘယ္လ္ဂ်ီယန္၊ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ၊ ဒိန္းမတ္၊ ျပင္သစ္၊ လူဇင္ဘတ္၊ နယ္သာလန္၊ ပိုလန္ ႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ျပည္နယ္ေပါင္း ၁၆ ခုျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျဖစ္၍ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဘာလင္ ျဖစ္သည္။ မိုးေလ၀သအေျခအေနမွာ မၾကာခဏေျပာင္းလဲေလ့ရွိၿပီး အဓိကအားျဖင့္ အေနာက္ေလမ်ား တိုက္ခိုက္သည့္ မွ်တေသာ သမုဒၵရာပိုင္း ရာသီဥတုျဖစ္သည္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွစ၍ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါလီမန္ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုစီတြင္ ကိုယ္ပိုင္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ပါလီမန္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႔တို႔ရွိသည္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ႏိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆုံးအာဏာကို ကိုင္တြယ္က်င့္သုံးသည္။ ဘြန္းဒတ္စ္ရတ္ေခၚ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ တဆင့္ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ကိုယ္စားၿပဳၿပီး ျပည္ေထာင္စုဥပေဒ ျပဳအဖြဲ႔တြင္ပါ၀င္သည္။ ပါတီစုံစနစ္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ၿပီး ပါတီတုိင္းတြင္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲမူ႔တြင္ပါ၀င္ခြင့္ရွိသည္။
ရုံးသုံးဘာသာစကား အျဖစ္ဂ်ာမန္ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳသည္။ ဥေရာပသမဂၢ ၀င္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း မၾကာခဏသုံးႏႈန္း ေျပာဆိုေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ လက္ရွိလူဦးေရမွာ ၈၂.၃ သန္းေနထိုင္ၿပီး တစ္စတုရန္းကီလိုမီတာတြင္ ပ်ဥ္းမွ်လူဦးေရ ၂၃၁ ဦးေနထိုင္ေသာေၾကာင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူဦးေရ သိပ္သည္းမူ႔အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံလည္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ပ်ဥ္းမွ်သက္တမ္း မွာ ၇၆ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ၈၁ ႏွစ္ျဖစ္သည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ၅၃ သန္းနီးပါးရွိ၍ မြတ္စလင္ ၃.၃ သန္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ ၂၃၀၀၀၀၊ ဂ်ဴးဘာသာ၀င္ ၁၀၀၀၀၀ ႏွင့္ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္ ၉၀၀၀၀ အသီးသီးေနထိုင္ၾကသည္။ လူဦးေရ၏ ၈၈% မွာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔၏ တိုးခ်ဲ႔ဧရိယာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။
ဂ်ာမနီသည္ လက္ရွိ ဥေရာပသမဂၢတြင္ စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးမားဆုံးျဖစ္ၿပီး၊ ကမ ၻာေပၚတြင္ စီးပြားေရးအရ တတိယအင္အား အႀကီးမားဆုံးႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္းျပည္တြင္း အသားတင္ထုတ္လုပ္မူ႔တန္ဖုိးမွာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္စာရင္းအရ ၂၂၁၆ ဘီလ်ံ ရွိသည္။ကမ ၻာ့ ထိပ္တန္းကုန္တင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ျပည္ပတင္ပို႔သည့္ ကုန္ပစၥည္းတန္ဖိုးစုစုေပါင္းမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ယူရို ၉၆၉ ဘီလ်ံထိရွိလာခဲ့သည္ ။ အဓိက ကုန္သြယ္ဘက္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ျပင္သစ္၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ ႏွင့္ အီတလီႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အဓိကစီးပြားေရး က႑မ်ားမွာ ေမာ္ေတာ္ကားထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စက္မူ႔လုပ္ငန္း၊ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စံညႊန္းကိုက္အင္ဂ်င္နီယာ လုပ္ငန္း၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာနည္းပညာ၊ မ်က္မွန္ပစၥည္းမ်ား၊ ေဆးကုသမူ႔နည္းပညာ၊ ဇီ၀နည္းပညာႏွင့္ မ်ဳိးရိုးဗီဇသုေတသနပညာ၊ နာႏိုနည္းပညာ၊ ေလေၾကာင္းႏွင့္ အကာသပညာေထာက္ပံ့ေရးလုပ္ငန္းမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
from ျမန္မာဝီကီကပါ
ဂ်ာမနီ
|
0 comments: